Według art. 4 pkt 1 Ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym transport drogowy to: „podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi zarejestrowanymi w kraju (…) przy czym jazda pojazdu, miejsce rozpoczęcia lub zakończenia podróży i przejazdu oraz droga znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”. W tym artykule skupimy się na transporcie drogowym rzeczy.
Transport drogowy jest najpopularniejszą gałęzią transportu krajowego jeżeli chodzi o Polskę. Ponad 85% ładunków przewożona jest właśnie przy pomocy transportu drogowego. Według raportu z Eurostat Polska zajęła drugie miejsce w Unii Europejskiej pod względem wielkości przewozów transportem drogowym. Zatem przyjmijmy się bliżej historii, infrastrukturze oraz środkom transportu polskiego transportu drogowego rzeczy.
Rozwój krajowego transportu drogowego w Polsce nastąpił dopiero po Drugiej Wojnie Światowej, kiedy to stworzono sieć transportową, która obecnie należy do dobrze rozwiniętych, chociaż wciąż wymaga rozwinięcia o drogi szybkiego ruchu i autostrady oraz gruntownej modernizacji.
Podstawowy podział dróg w Polsce wyszczególnia drogi gruntowe i twarde oraz drogi publiczne i niepubliczne. Najważniejsze z punktu widzenia transportu drogowego rzeczy są drogi twarde umożliwiający całoroczną ekspansję oraz drogi szybkiego ruchu i autostrad. Dróg kołowych o nawierzchni twardej ulepszonej jest w Polsce około 196 tys. km, skupiają one ponad 90% przewozu ładunków. Obecna ilość autostrad to 1342 km oraz dróg ekspresowych ok. 1106 km.
Środki transportu wykorzystywane do przewozu ładunków to samochody dostawcze, samochody ciężarowe i ciągniki. Wyróżnia się trzy technologie przewozu ładunków: uniwersalną, specjalizowaną i zunifikowaną. W zależności od przystosowania do określonej technologii, poszczególne pojazdy posiadają różnice w budowie. W transporcie drobnicowym sprawdzają się samochody dostawcze, a ponadgabarytowym np. samochody ciężarowe niskopodwoziowe. Obecnie na polskich drogach jeździ ponad 186 tys zarejestrowanych pojazdów do transportu drogowego rzeczy.
Polski rynek transportu drogowego wciąż się rozwija, świadczą o tym dane z pierwszego kwartału 2013, które wskazują na wzrost zapotrzebowania tego rodzaju usług.
Spedycja i logistyka kontraktowa
W większości przypadków przedsiębiorstwa produkcyjne zlecają firmom zewnętrznym wszelkie działania związane ze spedycją i logistyką. Tego typu działanie wynika ze strategii tych przedsiębiorstw oraz z kosztów wynikających z tego typu działalności. Albowiem cena jaką producenci płacą firmom spedycyjnym jest dużo mniejsza niż koszty utworzenia i prowadzenia działu spedycyjnego i logistycznego we własnym przedsiębiorstwie.
Umowy z firmami spedycyjnymi podpisywane są z reguły na dłuższy okres czasu, dlatego też one same dbają o to, aby ich Klienci byli zadowoleni ze świadczonych usług. Outsourcing logistyczny ma charakter strategiczny. Umowy powinny być podpisywane na dłuższy okres. Krótkoterminowe partnerstwo może tylko wprowadzić zamieszanie i przynieść straty w postaci zastoju produkcji bądź utraty innych kontrahentów.
Podpisanie kilkuletniego kontraktu na usługi spedycji i logistyki jest pierwszym krokiem do wprowadzenia także innych zmian związanych z organizacją działania przedsiębiorstwa i zoptymalizowaniem kosztów produkcji. Zewnętrze firmy zajmujące się spedycją i logistyką, a konkretniej ich pracownicy wiedzą jak dostosować oczekiwania swoich Klientów wobec logistyki do samych procesów jakie muszą zostać dokonane, aby z powodzeniem dostarczyć bezpiecznie załadunek do docelowego adresata. Klienci firm spedycyjnych i logistycznych mają różne potrzeby, które wynikają z charakteru ich działalności. Dla przykładu przedsiębiorstwa produkujące tak produkty z branży FMCG (Fast-moving consumer goods) wymagają od firm spedycyjnych i logistycznych, aby towar został zabezpieczony i przewożony w sposób nie zagrażający zachowania jego jakości.
Długoterminowe kontrakty logistyczne pozwalają firmom tego rodzaju przygotować się na świadczenie usług na najwyższym poziomie. Mają bowiem one czas, aby zaopatrzyć się we właściwe dla produktów opakowania, zaplanować dostawy tak, aby odbywały się w jak najkrótszym terminie. Ponadto ustalić konsolidację przeładunków tworząc w ten sposób plan cross-docking’u.
Zlecając procesy dotyczące spedycji i logistyki niejako oddajemy część odpowiedzialności za sukces działalności przedsiębiorstwa komuś obcemu. Z tego też powodu decyzja dotycząca outsourcingu nie powinna być dokonywana tylko na skutek potrzeb znalezienia oszczędności. Zarządzanie łańcuchem dostaw jest kluczowym składnikiem powodzenia działalności produkcyjnej. Wybór partnera w tym zakresie powinien być zaplanowany z najwyższą starannością, ponieważ w tym zakresie nie możemy pozwolić sobie na błędy.